Medewerkers met ADHD kunnen waardevolle krachten zijn in uw organisatie. Deze gids biedt praktische handvatten voor inclusief HR-beleid, effectieve aanpassingen en optimale benutting van talenten van medewerkers met ADHD.
ADHD in de Arbeidscontext
Feiten & Cijfers Nederland
3-5% van de volwassen beroepsbevolking heeft ADHD
70% heeft geen officiële diagnose
Hoger risico op werkloosheid (2x)
Vaker jobwisselingen (3x meer)
Gemiddeld 35 dagen meer ziekteverzuim
22% productiviteitsverlies zonder aanpassingen
MET aanpassingen: vaak bovengemiddelde prestaties
ROI van aanpassingen: €4 voor elke geïnvesteerde €1
ADHD Sterktes in het Werk
Sterkte
Waarde voor Organisatie
Ideale Functies
Creativiteit
Innovatieve oplossingen, out-of-the-box denken
Design, marketing, productontwikkeling
Hyperfocus
Exceptionele productiviteit bij interesse
Research, programmeren, analyse
Crisis Management
Excellent onder druk, snel schakelen
Emergency response, IT support, events
Energie & Enthousiasme
Motiverend voor team, hoge drive
Sales, hospitality, entertainment
Patroonherkenning
Ziet verbanden die anderen missen
Data analyse, troubleshooting, strategie
Risicotolerantie
Durft beslissingen te nemen
Ondernemerschap, business development
Wettelijk Kader & Verplichtingen
Wet Gelijke Behandeling (WGBH/CZ)
Kernverplichtingen werkgever:
✅ Verbod op discriminatie bij werving, selectie en ontslag
✅ Plicht tot “redelijke aanpassingen” (tenzij onevenredige belasting)
✅ Gelijke kansen op ontwikkeling en promotie
✅ Bescherming tegen pesten en stigmatisering
Wat zijn “Redelijke Aanpassingen”?
Type Aanpassing
Voorbeelden
Kosten
Impact
Werkplek
Rustige ruimte, noise-cancelling headphones
€200-1000
Hoog
Werktijden
Flexibele uren, thuiswerk opties
€0
Zeer hoog
Taken
Opdelen complexe projecten, duidelijke deadlines
€0
Hoog
Communicatie
Schriftelijke instructies, regelmatige check-ins
€0
Hoog
Tools
Planningssoftware, reminders, apps
€50-500/jaar
Matig-hoog
UWV Ondersteuning & Subsidies
Jobcoaching via UWV
Externe Jobcoach
Vergoeding: 100% door UWV Duur: Max 3 jaar Intensiteit: Max 15% werktijd jaar 1 Aanvraag: Via UWV werkgeverslijn
Interne Jobcoach
Subsidie: €3.050 per jaar Voorwaarde: Minimaal 60 uur begeleiding Voordeel: Eigen medewerker, meer continuïteit Aanvraag: Formulier werkgeversvoorziening
Financiële Regelingen
Regeling
Wat houdt het in?
Bedrag/Voordeel
Aanvraagproces
No-risk polis
UWV betaalt bij ziekte
100% loon bij ziekte
Automatisch bij Wajong/WIA
Loonkostensubsidie
Compensatie verminderde productiviteit
Tot 70% loonkosten
Via gemeente/UWV
Werkplekaanpassing
Vergoeding fysieke aanpassingen
Max €15.000
Aanvraag binnen 3 maanden
Mobiliteitsbudget
Vervoer werk-woon
Variabel
Via UWV adviseur
Proefplaatsing
2 maanden zonder loonkosten
100% loonbesparing
Via UWV/gemeente
Werving & Selectie
Inclusieve Vacatureteksten
Vermijd:
❌ “Stressbestendig”
❌ “Multitasker”
❌ “Detailgericht”
❌ “Zelfstandig”
❌ “Gestructureerd”
Gebruik liever:
✅ “Creatief probleemoplosser”
✅ “Focus op resultaat”
✅ “Kwaliteitsgericht”
✅ “Teamspeler met eigen inbreng”
✅ “Flexibele werkwijze mogelijk”
Sollicitatieprocedure Aanpassingen
Vooraf vragen: “Heeft u aanpassingen nodig voor het gesprek?”
Geef agenda: Structuur en tijdsindeling vooraf delen
Pauze aanbieden: Bij gesprekken langer dan 45 minuten
Werkproef: Overweeg praktijkopdracht i.p.v. alleen gesprek
Rustige ruimte: Geen glazen wanden, weinig afleiding
Onboarding & Inwerktraject
Eerste Werkweek Checklist
Dag
Focus
ADHD-vriendelijke Aanpak
Dag 1
Oriëntatie
Kort programma (max 4 uur), veel pauzes, buddy toegewezen
Dag 2
Werkplek & tools
Samen werkplek inrichten, systemen uitleggen met hands-on
📝 Quick Reference Cards: Belangrijkste info op 1 A4
💬 FAQ document: Veelgestelde vragen
Management & Begeleiding
Effectieve Leiderschapsstijl
Wat Werkt ✅
Duidelijke, concrete verwachtingen
Regelmatige check-ins (kort)
Directe, eerlijke feedback
Focus op sterktes
Flexibiliteit in werkwijze
Waardering uitspreken
Wat Niet Werkt ❌
Vage opdrachten
Micromanagement
Alleen jaarlijkse review
Focus op zwaktes
Rigide procedures
Publieke kritiek
Gesprekstechnieken
Type Gesprek
Frequentie
ADHD-tips
Check-in
Dagelijks/wekelijks
Max 15 min, staand/lopend, vaste tijd
1-op-1
Tweewekelijks
Agenda vooraf, actiepunten opschrijven
Projectreview
Na milestone
Visuele presentatie, concrete voorbeelden
Ontwikkelgesprek
Kwartaal
Sterktes eerst, max 3 ontwikkelpunten
Functionering
Jaarlijks
Geen verrassingen, continue feedback
Werkplekinrichting & Faciliteiten
Fysieke Werkplek
Ideale Setup
Rustige zone of eigen kantoor
Verstelbaar bureau (staan/zitten)
Goede noise-cancelling headphones
Natuurlijk licht
Minimale visuele afleiding
Bewegingsruimte
Tools & Hulpmiddelen
Time timer (visuele tijd)
Whiteboard voor planning
Fidget tools
Dual monitors
Ergonomische stoel
Persoonlijke koelkast/koffie
Digitale Tools & Software
Categorie
Tool Voorbeelden
Functie
Taakmanagement
Todoist, Trello, Asana
Overzicht, prioritering
Tijd & Focus
Forest, Pomodoro apps
Timeboxing, concentratie
Notities
Notion, OneNote, Obsidian
Informatie organisatie
Communicatie
Slack (async), Loom (video)
Duidelijke communicatie
Automatisering
IFTTT, Zapier
Routine taken automated
Team Integratie & Cultuur
Neurdiverse Teams
Voordelen van neurodiversiteit:
🎯 35% meer innovatie in diverse teams
💡 Verschillende perspectieven = betere oplossingen
⚡ Complementaire sterktes in team
🎨 Hogere creativiteit en out-of-the-box denken
💪 Verhoogde veerkracht en aanpassingsvermogen
Teamtraining & Awareness
Training Module
Doel
Duur
ADHD Basiskennis
Begrip, mythes ontkrachten
2 uur
Inclusieve Communicatie
Effectief samenwerken
1,5 uur
Sterkte-gebaseerd Werken
Focus op talenten
3 uur
Praktische Tools
Concrete werkafspraken
2 uur
HR Beleid & Procedures
Disclosure & Privacy
Wat Mag Wel
Veilige omgeving creëren voor disclosure
Bespreken welke aanpassingen nodig zijn
Documenteren afgesproken aanpassingen
Need-to-know basis informatie delen
Wat Mag Niet
Vragen naar diagnose bij sollicitatie
Medische info delen zonder toestemming
Diagnose als reden voor ontslag
Weigeren redelijke aanpassingen
Protocol Aanpassingen Aanvragen
Stap 1: Medewerker meldt behoefte bij leidinggevende/HR
Stap 2: Gezamenlijk gesprek over mogelijkheden
Stap 3: Eventueel bedrijfsarts/expert consulteren
Stap 4: Aanpassingsplan opstellen (SMART)
Stap 5: Implementatie met duidelijke timeline
Stap 6: Evaluatie na 3 maanden, bijstellen indien nodig
Prestatie & Ontwikkeling
KPI’s & Doelstellingen
Traditionele KPI
ADHD-vriendelijke Aanpassing
Deadlines halen
Buffer inbouwen, mijlpalen instellen
Foutloos werk
Focus op verbetering, peer review
Aanwezigheid kantoor
Resultaatgericht, flexibele locatie
Multitasking
Deep work blokken, sequential taken
Consistente output
Gemiddelde over periode, piekmomenten ok
Loopbaanontwikkeling
ADHD-talenten optimaal benutten in carrièrepaden:
🚀 Innovatie track: Voor creatieve probleemoplossers
🎯 Specialist route: Deep dive in interessegebied
⚡ Crisis/Change management: Voor wie gedijt onder druk
🌟 Entrepreneurship: Intern ondernemerschap programma
🎨 Cross-functional: Variatie door projectrotatie
Verzuim & Re-integratie
Preventieve Maatregelen
Vroege signalering overbelasting
Regelmatige werkdruk check
Preventief spreekuur bedrijfsarts
Stress-signalen training leidinggevenden
Time-out mogelijkheid zonder consequenties
Re-integratie Aanpak
Fase
Focus
ADHD-specifiek
Week 1-2
Contact & rust
Geen druk, kort contact
Week 3-6
Probleem analyse
Werkfactoren onderzoeken
Week 7-12
Geleidelijke opbouw
Aangepaste taken eerst
3-6 maanden
Duurzame terugkeer
Structurele aanpassingen
Business Case voor ADHD-inclusie
Return on Investment
Kosten
Aanpassingen: €500-2000/medewerker
Training: €150/medewerker
Jobcoaching: €0 (UWV vergoed)
Extra begeleiding: 2 uur/maand
Opbrengsten
30% minder verzuim
25% hogere retentie
15% productiviteitsstijging
Innovatie & creativiteit boost
Employer branding voordeel
Praktische Checklists
Quick Win Aanpassingen
☐ Noise-cancelling headphones beschikbaar stellen
☐ Flexibele werktijden toestaan
☐ Thuiswerkbeleid verruimen
☐ Stilteruimtes creëren
☐ Walking meetings introduceren
☐ Schriftelijke instructies standaard maken
☐ Time-out ruimte inrichten
☐ Stand-up desks plaatsen
Manager Toolkit
📋 Aanpassingen aanvraagformulier
📊 Sterkte-assessment tool
🗓️ Check-in gesprek template
📝 Ontwikkelplan format
🎯 SMART doelen worksheet
💬 Feedback formulieren
Externe Ondersteuning
Professionele Partners
UWV Werkgeverslijn: 088 – 898 92 94
Werkgeversservicepunt: Regionale WSP voor advies
ADHD Centraal: Expertise centrum ADHD & Werk
Jobcoach bureaus: Gespecialiseerde begeleiding
Arbodienst: Preventie en re-integratie
CNV/FNV: Belangenbehartiging en advies
Training & Ontwikkeling
SBI Formaat: ADHD & werk trainingen
Balans: Workshops neurodiversiteit
Impaan: ADHD-coaching opleidingen
NVvA: Arbeidsgeneeskundige expertise
Conclusie & Actieplan
Medewerkers met ADHD brengen unieke talenten en perspectieven. Met de juiste aanpassingen en begeleiding kunnen zij excelleren en significante waarde toevoegen aan uw organisatie.
Start Vandaag: 5 Stappen
1. Organiseer ADHD-awareness sessie voor management
2. Inventariseer huidige medewerkers met ondersteuningsbehoefte
3. Creëer veilige disclosure procedure
4. Implementeer 3 quick-win aanpassingen
5. Contact UWV voor subsidie mogelijkheden
“Neurodiversiteit is geen probleem om op te lossen, maar een kracht om te benutten. Organisaties die dit begrijpen, hebben een competitief voordeel in de war for talent.”